Edukacija

Svetski dan borbe protiv hepatitisa

Datum: 28/07

Svetski dan borbe protiv hepatitisa, bolesti jetre, obeležava se 28. jula. S obzirom na to da se u svetu svake godine dijagnostikuje 10 miliona novih slučajeva,  pokrenut je globalni projekat pod nazivom "Za svet bez hepatitisa", s ciljem da se do 2030. godine eliminiše ovaj virus, koji je 7. uzrok smrtnosti u svetu.

Lekari podsećaju da se hepatitis B i C ne može dobiti socijalnim kontaktom sa obolelim, dakle rukovanjem, niti ako radite ili se družite sa takvom osobom. Oba virusa se prenose kontaktom sa zaraženom krvlju, odnosno, ako upotrebljavate korišćene igle i špriceve, imate nezaštićen seksualni odnos, kao i tokom porođaja sa majke na dete.

Hepatitis A koji je uz B i C najrasprostranjeniji, najmanje je opasan oblik ovog oboljenja. U narodu je poznat i kao zarazna žutica i nalazi se u stolici obolele osobe, pa je put prenosa preko prljavih ruku. Zato je za hepatitis A najvažnija mera prevencije higijena. Inkubacija tj vreme od ulaska virusa do ispoljavanja bolesti iznosi od 14 do 30 dana. Počinje opštim simptomima slabosti, malaksalosti, vrtoglavice a u daljem toku osećajem težine i bola u želucu i ispod desnog rebarnog luka, mučninom, povraćanjem, promenom boje urina, promenom boje beonjača i kože. Oporavak sledi nakon 12 nedelja. Dijagnoza se postavlja dokazivanjem anti-HAV IgM antitela iz krvi koja se pojavljuju 3 nedelje nakon izlaganja virusu, dostižu najviši nivo 4-6 nedelja a mogu se dokazati i 6-9 meseci nakon početka bolesti.

Hepatitis B je veoma raširen u celom svetu. Prenosi se putem krvi i krvnih produkata, seksualnim putem i putem sa majke na dete . Otuda je obavezno testiranje svih dobrovoljnih davaoca krvi, pacijenata koji se pripremaju za različite hirurške intervencije, žena kod priprema za porođaj i intravenskih uživaoca droga.

Ispoljavanje simptoma od rizičnog kontakta do pojave same bolesti je 45-180 dana. Može imati nekoliko faza ispoljavanja simptoma i biti akutni i hronični tj imati blaže simptome ili teže koje se na kraju razvijaju u cirozu jetre. Laboratorijski se dokazuje iz krvi antigena (HBs Ag) i više vrsta antitela (anti-HBs, ukupni anti-HBc, anti HBc IgM i anti HBe). Osim ovim putem danas je moguće dokazivanje kvalitativno i kvantitativno određivanje HBV-DNK iz seruma bolesnika. Primarni cilj je sama edukacija o samom virusu i načinu prenosa a najvažnija je vakcinacija.

Hepatitis C se prenosi isključivo putem krvi. Njegovo pojavljivanje u krvi od trenutka rizičnog kontakta je 4-6 nedelja. Dokazuje se iz seruma određivanjem anti-HCV antitela 7-8 nedelja nakon infekcije. Moguće je i njegovo dokazivanje PCR metodom koja se  pored dijagnoze koristi i za praćenje efekta terapije.